Maj - miesiąc Maryi

Maj to miesiąc w którym szczególną czcią otaczamy Najświętszą Maryję Pannę. Stało się tak za pośrednictwem króla Hiszpanii, Alfonsa X, który na przełomie XIII i XIV wieku zaproponował, aby maj w całości poświęcić Matce Bożej. Król zachęcał wiernych, aby wieczorami gromadzili się i modlili przy figurze Maryi. 

Kult maryjny

Ta praktyka bardzo szybko się rozpowszechniła na Europę oraz inne kontynenty. Przez lata zebrano i usystematyzowano wszelakie objawy kultu maryjnego i wydano w 1549 roku książeczkę pt. "Maj duchowy", dzięki której oficjalnie określono maj jako "miesiąc Maryi". Pierwsze publiczne nabożeństwo majowe w Polsce odbyło się  w 1837 r. w kościele św. Krzyża w Warszawie.

Nabożeństwo majowe

Obecnie to nabożeństwo sprawuje się przy wystawionym Najświętszym Sakramencie. Jego głównym elementem jest litania loretańska. Powstała w XII wieku, w Loretto, we Włoszech. Została zatwierdzona przez papieża Sykstusa V. W kolejnych wiekach dodawano do niej poszczególne wezwania dla całego Kościoła, krajów lub diecezji. W Polsce istnieje kilka melodii dla tekstu tej litanii, które są powszechnie używane. Oprócz litanii, elementami tego nabożeństwa są: modlitwa Pod Twoją obronę oraz modlitwa św. Bernarda. Współczesna forma nabożeństwa jest przypisywana jezuicie o. Ansolaniemu.

Piękno pieśni

Wiele tekstów i pieśni maryjnych nawiązuje do piękna otaczającej nas przyrody. Mają one swoje źródło w pierwotnej formie odprawiania tego nabożeństwa. Wierni spotykali się przy kapliczkach i figurach, które często znajdowały się w lasach, polach, łąkach lub przy drogach, gdzie człowiek był otoczony całą rozkwitającą przyrodą.  Maj to czas w którym w powietrzu mieszają się cudowne zapachy kwiatów, oczom ukazują się ich różnorodne barwy, wyraziste kontrasty, malownicze krajobrazy, a do uszu dobiegają  śpiewy ptaków i szumy strumyków. Przyroda przyodziewa najpiękniejsze szaty, które są inspiracją dla wyrażania głębokiej czci dla Bogurodzicy oraz przybliżenia Jej niewypowiedzianego piękna.

"O Maryjo, Kwiecie biały wśród niebiańskich tchnień,
wszystko oddam dla Twej chwały w każdy życia dzień.

O Lilijo nieskalana wśród niebiańskich tchnień
uproś dla mnie łaskę Pana na mej śmierci dzień."
(Śpiewnik ks. Siedleckiego, wyd. XLI, nr 366)

Ludowość

Wiele pieśni maryjnych powstało w XIX wieku. Charakter tych pieśni jest bardzo ludowy. Melodie są lekkie, proste, poruszające za serce. Swobodny charakter podkreśla również zastosowanie nieparzystego metrum stosowanego w tańcach ludowych, czyli odwzorowanie menueta lub walca. Te kompozycje są odzwierciedleniem prostej, pełnej ufności, popartej przez codzienną pracę postawą pokory wobec wstawiennictwa Maryi.

" Już się zbliżył miesiąc maj,
Już rozkwita ziemski kraj,
Dziś swej Matce i swej Pani
Każdy cześć i chwałę daj."  (Droga do Nieba, nr 785)

Tradycja

Kult Maryi jest bardzo mocno zakorzeniony w polskiej tradycji i historii. Wiele czynności wykonywanych w codziennej pracy na roli związanych bezpośrednio z cyklem natury były zawierzane Matce Bożej. Niektóre z tych tradycji są cały czas żywe i kultywowane: święto Matki Bożej Gromnicznej (święto Ofiarowania Pańskiego - 2 lutego), Zagrzewnej (Zwiastowanie NMP - 25 marca), Jagodnej (obecnie Nawiedzenie NMP - 31 maja), Zielnej (Wniebowzięcie NMP - 15 sierpnia), Siewnej (Narodzenie NMP - 8 września). Te mocne tradycje wyraźnie pokazują jaką pobożnością odznaczali się nasi przodkowie całkowicie zawierzając siebie i swoją pracę Maryi.

Zachęcam Cię do przeżycia  nabożeństwa majowego w swojej parafii. Wyśpiewaj chwałę Maryi! Niech Twoja wiara odrodzi się na nowo i rozkwitnie w tym pięknym czasie.

Michał Piechnik
Organista parafii pw. NMP Anielskiej
w Jaworznie - Dąbrowie Narodowej